دانش هسته ای ایران حذف شدنی نیست

از بیستم  فروردین سال 1385 که خبر دستیابى ایران به فناورى غنى سازى اورانیوم و راه اندازى یک زنجیره کامل غنى سازى توسط سانتریفیوژ هاى ساخت ایران منتشر شد، با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگی در تقویم رسمى ایرانیان ،این روز «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت.برهمین اساس هم هر ساله در این روز با برگزاری مراسمی علاوه بر رونمایی از 

دستاوردهای جدید هسته ای ایران،تقدیری نیز از تلاش های متخصصان و دانشمندان هسته ای کشور به عمل می آید.

به گزارش گروه تحلیل پایگاه خبری امید هسته ای، مراسم جشن هسته ای کشور در سال گذشته و در نهمین سالگرد روز ملی فناوری هسته ای با رونمایی از سه رادیودارو و نخستین مجتمع سوخت مجازی بومی و یک محصول در حوزه محیط زیست همراه بود.این دستاوردها که در طول سال 93 به دست آمده بود در حوزه تشخیص و درمان بیماری و در بخش کشاورزی و زیست محیطی از اهمیت بالایی برخوردار بوده،به طوریکه مجتمع سوخت مجازی نخستین نمونه آزمایشی مجتمع سوخت راکتورهای قدرت شامل تدوین دانش فنی، طراحی و ساخت مجتمع های کنترلی جاذب نوترون راکتور تحقیقاتی تهران  به شمار می رفت؛با این دستاورد بخش مهمی از زنجیره فعالیت هسته ای تکمیل شد.

 این روز در سال 93 هم بسیار پربار بود. در مراسم مذکور از دو دستاورد هسته‌ای جدید در کشور رونمایی و واحد تولید ایزوتوپ اکسیژن 18 آب سنگین اراک و اتاق کنترل راکتور تهران هم آغاز به کار کرد.

در سال 92 و آخرین سال ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد هم از سه دستاورد فناوری هسته ای  و 5 رادیو داروی جدید رونمایی شد؛این دستاوردها شامل مجتمع معدنی اورانیوم ساغند، مجتمع تولید اکسید اورانیوم شهید رضایی نژاد و شتاب دهنده صنعتی الکترون بود.در مراسم این سال مقامات وقت کشور تلاش کرند تا با ارائه گزارشی مهمترین دستاوردهای هسته ای کشور را به اطلاع عموم برسانند.،فریدون عباسی رئیس  سابق سازمان انرژی اتمی کشورمان در گزارش خود از اهم اقدامات صورت گرفته در سال 91 تاکید کرد که صنعت هسته‌یی در سال گذشته توانست ضمن تثبیت شرایط پایدار در تمامی اجزاء صنعت هسته‌یی، سمت‌گیری فعالیت‌های خود را در چهار محور چرخه سوخت، فناوری‌های پیشرفته، تولید انرژی و کاربرد پرتوها در زندگی متمرکز کند.

دانشمندان هسته ای کشور در بیستم فروردین ماه سال 91 هم  توانستند نیروگاه بوشهر را برای نخستین بار با توان ۶۰ مگاوات به شبکه برق سراسری متصل کنند و در زمینه  رادیو دارو، کیک زرد و محفظه شتابگرها هم موفقیت هایی به دست آورند.در مراسم روز ملی هسته ای این سال همچنین سازمان انرژی اتمی از شناسایی 16 ساختگاه جدید نیروگاه های هسته ای کشور پس از ماه ها تلاش در مناطق ساحلی دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان، خوزستان و شمال غرب کشور خبر داد؛این امر در راستای برنامه بلندمدت جمهوری اسلامی ایران برای توسعه تولید برق از طریق نیروگاه های هسته ای و با رعایت و بکارگیری استانداردها و معیارهای بین المللی صورت گرفته بود.

صنعت هسته ای ما در سال 90 نیز عملکرد قابل توجهی از خود برجای گذاشت و در این روز از «دی اکسید اورانیوم طبیعی با خلوص هسته ای که به عنوان خوراک نیروگاه آب سنگین اراک»، به همراه تولید ایزوتوپ های پایدار در مجتمع آب سنگین اراک، رونمایی شد.افزایش تعداد ماشین‌های سانتریفیوژ جهت غنی‌سازی تا سقف ‌3.5 درصد و طراحی، تولید و راه اندازی نسل جدید ماشین سانتریفیوژ با روتور کامپوزیتی و واحد کاری جداسازی شش( swu ) نیز در این روز نمایش داده شد.در  پنجمین سال جشن هسته ای برای اولین بار در کشور رادیو داروی64 CU-ATSM تولید شد که این رادیو دارو یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مورد استفاده در روش نوین تصویربرداری با گسیل پوزیترون معروف به PET  بود که تشخیص بافت کم‌اکسیژن توسط آن با موفقیت در بیماری‌های انسانی در سه کشور جهان آزمایش شد.در نهایت در همین سال جاگذاری سوخت(سوختگذاری) اورانیوم 20 درصدی تولید ایران در رآکتور تحقیقاتی 5 مگاواتی تهران (دستیابی به فناوری هسته‌ای برای تولید اورانیوم غنی‌شده با غنای‌ 20 درصد )گامی دیگر در جهت تکمیل چرخه صلح‌آمیز هسته‌ای بود.

در بیستم فروردین ماه سال 89 هم از اولین نمونه سوخت مجازی رآکتور تحقیقاتی تهران و نسل سوم ماشین های سانتریفیوژ» رونمایی شد. برای بهره برداری از اولین نمونه سوخت مجازی، تمام زیرساخت های مجتمع تولید سوخت مجازی رآکتور تحقیقاتی تهران فراهم شده بود. ویژگی نسل سوم ماشین های سانتریفیوژ این  بود که علاوه بر افزایش توان جداسازی، مقدار تولید در واحد زمان با استفاده از این ماشین ها افزایش یافت.در این سال همچنین متخصصان ایرانی موفق به دستیابی به دانش فنی تولید 6 رادیو دارو برای بیماریهای صعب العلاج، کاهش آفات کشاورزی، افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی و تولید انرژی شدند. سانتریفیوژهای جدید که در این مراسم رونمایی شدند، 6 برابر سریع‌تر از سانتریفیوژهای نسل اول بوده و توان جداسازی آنها معادل 10 بود. 

در سال 88  و در سومین سال جشن هسته ای کشور هم کارخانه تولید قرص، میله و مجتمع‌ سوخت هسته‌ای (FMP) مورد بهره برداری قرار گرفت. این تاسیسات آخرین حلقه از چرخه سوخت هسته‌ای بود که در کنار کارخانه‌هایUCF  وZPP  اصفهان قرار دارد. کار طراحی این کارخانه اواخر سال 1379 شروع شده، اما به دلیل نبود دانش فنی احداث چنین کارخانه‌ای در ایران و همکاری نکردن کشورهای صاحب فناوری، با مشکلات فراوان روبه‌رو بود.وظیفه اصلی این مجتمع تولید قرص دی اکسید اورانیوم به دو صورت طبیعی و غنی شده با غنای حداکثر 5 درصد و در نهایت تولید میله و ساخت مجتمع سوخت برای استفاده در نیروگاه‌های اتمی و رآکتورهای تحقیقاتی کشور بود. در این روز خبر 2 دستاورد بزرگ هسته‌ای یعنی بسته‌بندی سوخت و آماده‌کردن آن برای قرار گرفتن در رآکتورها و تولید نیرو و آزمایش 2 نوع سانتریفیوژ با ظرفیت چندبرابر سانتریفیوژهای گذشته نیز اعلام شد. مهر، بهمن و اسفندماه ماه این سال نیز به ترتیب خبرهای خوشی از رونمایی سایت فردو برای غنی سازی، تولید سوخت 20 درصد در داخل کشور و مکان‌یابی 10 سایت جدید غنی‌سازی به ملت ایران عنوان شد.

مراسم روز هسته ای در سال 87 هم با  خبر نصب 6000 سانتریفیوژ جدید در نطنز همراه بود. نصب این میزان از دستگاه های سانتریفیوژ برای اولین بار بود که در کشور انجام می شد و اعلام این خبر بازتاب های وسیع و گسترده ای در رسانه های خبری جهان داشت.

اما در نخستین سال از گرامیداشت این  روز ملی در مراسم ویژه ای کامل شدن چرخه تولید سوخت هسته ای در مقیاس آزمایشگاهی و تولید اورانیوم با غنای مورد نیاز برای نیروگاه های هسته ای کشور جشن گرفته شد.

 مراسمی که در طی 10 سال اخیر هر بار با عظمت بیشتر و دستاورد شگرف تری همراه بوده است.در مراسم امسال(سال 95) هم همانطور که اصغر زارعان معاون سازمان انرژی اتمی اعلام کرده است از ۱۲ دستاورد هسته ای رونمایی می‌‌شود که دو نوع جدید و پیشرفته دستگاه‌های سانتریفیوژ به نام زونار و اولترا نیز از جمله این دستاوردها است. دستاوردهایی که از توان بالای متخصصین ایرانی و دانشمندان هسته ای کشور حکایت و بر تداوم حضور ایران در چرخه دانش صلح آمیز هسته ای تاکید دارد.