نكته قابل تامل در مورد برني سندرز اين است كه در ميان نامزدهاي مطرح انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا، او مثبت‌ترين مواضع را در مورد ايران داشته است.
حقيقتا يكي از متفاوت‌ترين نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا در طول تاريخ اين كشور است. در مبارزات انتخاباتي سال ٢٠٠٩، باراك اوباما به‌عنوان سناتوري معرفي مي‌شد كه مخالف حمله نظامي آمريكا به افغانستان و عراق بود. در آن زمان و پس از هزينه‌هايي كه مردم آمريكا به دليل مواضع جنگ‌طلبانه جورج دبليو بوش پرداخت كرده بودند حضور سناتوري مخالف با اين جنگ‌ها يك خصوصيت مثبت محسوب مي‌شد. برني سندرز هم همانند باراك اوباما مخالف جنگ‌هاي آمريكا در خاورميانه بوده است.
سناتور ٧٥ ايالت ورمونت كه مهم‌ترين رقيب هيلاري كلينتون در حزب دموكرات در انتخابات رياست‌جمهوري امسال است در سال‌هاي 1991 و 2002 عليه قطع‌نامه‌هاي صادر‌كننده مجوز استفاده از زور عليه عراق رأي داد و با اشغال عراق در سال 2003 مخالفت كرد. رويكرد دولت اوباما نسبت به ايران مثبت بود و براي بسياري از تحليلگران ادامه رويكرد اوباما و عمل‌كردن به توافق‌نامه ايران و ١+٥ «برجام» اهميت زيادي دارد.
در حال حاضر در دو حزب جمهوري‌خواه و دموكرات دونالد ترامپ و هيلاري كلينتون پيشتاز هستند، اما دو نامزد ديگر هم در اين رقابت‌ها حضور دارند كه اين دو را تعقيب مي‌كنند. «برني سندرز»، نامزد دموكرات در حالي كه تا چند ماه پيش كمتر كسي شانسي براي معرفي او به‌عنوان نامزد انتخابات آتي رياست‌جمهوري از سوي حزب دموكرات قائل بود با پيروزي‌هاي اخيرش شانس زيادي به‌دست آورده است و در آستانه انتخابات سرنوشت‌ساز هفته آينده ايالت نيويورك با اميد بيشتري به اين انتخابات مي‌نگرد.
وب‌سايت پوليتيكو در گزارشي در مورد سندرز نوشت: او از آن سياست‌مدارهايي است كه مي‌توان آنان را از نظر فني قابل قبول، اما بسيار نامتعارف خواند. افلاطون در كتاب «آپولوژي»، سقراط را به خرمگسي تشبيه كرده بود كه اسب كرخت سياست آتن را آزار مي‌دهد و از خواب غفلت بيدار مي‌كند. قطعا برني سندرز را نمي‌توان با سقراط كه فيلسوفان، او را اولين شهيد راه حقيقت مي‌دانند، مقايسه كرد.
اما جالب اينجاست پافشاري سندرز در به‌چالش‌كشيدن سياست‌مداران آمريكايي باعث شده به او لقب خرمگس اجتماعي بدهند. او از زمان ورودش به مجلس، سياست‌مدارهاي جمهوري‌خواه و دموكرات را به دريافت حمايت‌هاي مالي از طرف اشخاص و شركت‌هاي ثروتمند متهم كرده.او اولين كسي است كه در 40 سال نماينده‌اي مستقل در سناي آمريكا بوده است. فيدل كاسترو را سياست‌مداري مي‌دانند كه بيشترين سخنراني‌هاي طولاني‌مدت را در طول تاريخ به نام خود ثبت كرده اما برني سندرز هم ظاهرا اهل بخيه است و خوب سخنراني مي‌كند.
او در سال 2010 پشت تريبون رفت و به مدت هشت ساعت‌و‌نيم سخنراني كرد تا بلكه بتواند مانع از ادامه پيداكردن سياست‌هاي مالياتي جورج بوش شود. او معتقد بود اين سياست‌ها به نفع ثروتمندان است و باعث افزايش شكاف طبقاتي در آمريكا مي‌شود.
اين قبيل رويكرد‌هاي سندرز اگرچه شباهت زيادي به پوپوليست‌ها دارد اما برني سندرز با پوپوليسم فاصله معناداري دارد. سندرز در مطبوعات، سوسياليست توصيف مي‌شود. او خود را يك سوسياليست دموكرات مي‌داند و سوسيال‌دموكراسي مدل اسكانديناوي را ستوده است. يكي از بزرگ‌ترين دلايل متفاوت‌بودن برني سندرز همين است كه او قصد دارد رئيس‌جمهور بزرگ‌ترين و مهم‌ترين كشور سرمايه‌داري جهان شود و درعين‌حال با سرمايه‌داري مخالف است. او بارها در سخنراني‌هاي خود سياست‌مداران را به پايان‌دادن به سركشي‌هاي طبقه ميلياردر آمريكا دعوت كرده است.
**يهودي مخالف اسرائيل
سندرز يهودي الاصل است، اما يكي از منتقدان جدي رژيم اسرائيل است و بيش از اكثريت سياست‌مداران آمريكا طرفدار حقوق فلسطين است و با زياده‌خواهي‌هاي اسرائيل مخالفت مي‌كند. او در خانواده‌اي يهودي در محله بروكلين شهر نيويورك متولد شد و بسياري از بستگانشان را در جريان هولوكاست از دست داد. در دهه‌ها‌ي 60 و 70 ميلادي در ضديت با جنگ و حمايت از حقوق مدني سياه‌پوستان فعال بود و در تظاهرات سال 1963 واشنگتن شركت داشت.
او در زمان جنگ ويتنام خواهان كنار گذاشته‌شدن از خدمت اجباري به خاطر ملاحظه‌هاي اعتقادي شد، اما درخواست او زماني بررسي و نهايتا رد شد كه به‌خاطر سنش از اعزام به خدمت معاف شده بود. سندرز اولين‌بار در سال 1971 قدم به عرصه سياست گذاشت و از طرف حزب «اتحاديه آزادي» كه تفكراتي سوسياليستي و ضدجنگ داشت در انتخابات مجلس ايالتي ورمونت نامزد شد.
البته او در آن رقابت شكست خورد و در ادامه هم چند بار از رسيدن به مقام فرمانداري بازماند. او به سياست‌هاي اجتماعي كشورهاي اسكانديناوي مانند بيمه درماني همگاني و مرخصي باحقوق براي كساني كه تازه صاحب فرزند شده‌اند، علاقه‌مند است و از مجاني‌شدن مؤسسات آموزش عالي حمايت مي‌كند.
در سال 1985، تالار شهر برلينگتون ميزبان سخنراني نوآم چامسكي درخصوص سياست خارجي بود. سندرز در سخنراني خود در معرفي او، چامسكي را به‌عنوان «يك صداي صريح و مهم در برهوت حيات روشنفكري در آمريكا» تحسين كرد و گفت او از «خوشامدگويي به شخصي كه فكر مي‌كنم همگي به او افتخار مي‌كنيم، خشنود است».سندرز در كمپين انتخاباتي خود برخلاف نامزدهاي ديگر به جاي حاميان مالي بزرگ، از حمايت‌هاي كوچك طبقات متوسط و كارگر آمريكايي براي تأمين هزينه‌هاي تبليغات انتخاباتي بهره مي‌برد. براساس جديدترين نظرسنجي‌ها؛ اختلاف آراي كلينتون و سندرز در آستانه انتخابات مقدماتي نيويورك اندك است و اين احتمال وجود دارد كه او به يكي از نامزدهاي نهايي انتخابات آمريكا تبديل شود.
**مصدق در مناظره دموكرات‌ها
يكي از جنجالي‌ترين اظهارنظر‌هاي سندرز به ايران مربوط است؛ او در يكي از مناظره‌ها در مقابل هيلاري كلينتون از لزوم عادي‌سازي روابط با ايران سخن گفت. در اين مناظره كه به ميزباني شبكه تلويزيوني «ام‌اس‌ان‌بي‌سي» برگزار شد و طرفين سياست خود درباره روابط احتمالي واشنگتن و تهران را شرح دادند، در حالي هيلاري كلينتون از ايران به‌عنوان حكومت «حامي تروريسم و عامل بي‌ثباتي منطقه» نام برد كه دولت بعدي آمريكا نبايد درصدد عادي‌سازي فوري روابط با ايران باشد.
سندرز در بهمن‌ماه سال گذشته در ميانه مناظره انتخاباتي با هيلاري كلينتون، با به‌زبان‌آوردن نام دكتر محمد مصدق، خود را تيتر رسانه‌هاي ايراني كرد و هيجان زيادي در ميان ناظران ايراني به وجود آورد.
در جريان اين مناظره كه بخش عمده‌اي از آن به سياست خارجي اختصاص داشت، سندرز از كودتاي ٢٨ مرداد ١٣٣٢ سخن گفت؛ سندرز گفت در آن زمان، آمريكا در سرنگوني نخست‌وزيري كه به شكل دموكراتيك انتخاب شده بود، مشاركت كرد و محمدرضا شاه را به ايران برگرداند و چندين سال بعد، به دليل همين وقايع در ايران انقلاب شد. البته سياست خارجه مسئله‌اي است كه براي هيلاري كلينتون اهميت ويژه‌اي دارد، چراكه مهم‌ترين سابقه او در قوه مجريه، تصدي وزارت امور خارجه آمريكا در دوره اول رياست‌جمهوري باراك اوباما است و گويا در جريان مجادله بر سر سياست خارجي هم كلينتون علاقه ويژه‌اي به صحبت درباره ايران دارد.
**برني عليه بنيامين
بسياري از بيانيه‌ها و سخنراني‌هاي سندرز در انتقاد از سياست‌هاي نتانياهو نوشته شده است. روزنامه پولتيكو دراين‌باره در گزارشي نوشته بود ديدگاه‌هاي سندرز درباره اسرائيل آدم را دچار حيرت و سردرگمي مي‌كند. رد دعوت يهوديان براي شركت در اجلاس سالانه آيپك، از جمله آخرين اقدامات در مخالفت با رژيم اسرائيل از سوي سندرز است. او بارها از حقوق فلسطيني‌ها حمايت كرده و خواستار تشكيل كشور مستقل فلسطيني شده بود. سندرز به‌تازگي در مصاحبه با روزنامه نيويورك ديلي‌نيوز گفت: اسرائيل در جنگ آخر خود عليه نوار غزه بيش از ١٠هزار فلسطيني را كشت و ويراني بسياري به بار آورد.
هنگامي كه بنيامين نتانياهو، نخست‌‌وزير اسرائيل، در كنگره آمريكا درباره پرونده هسته‌اي ايران با نمايندگان صحبت كرد، برني سندرز نخستين سناتور آمريكايي بود كه سخنراني نتانياهو را بايكوت كرد. روزنامه جروزالم‌پست چندي‌پيش در گزارشي نوشت: «بيش از ٧٠ درصد يهوديان اسرائيل، هيلاري كلينتون را بر هر نامزد ديگري در رقابت‌هاي كنوني انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا ترجيح مي‌دهند و حاميان سندرز در ميان يهوديان اسرائيل حتي به يك درصد هم نمي‌رسند، درحالي‌كه او به‌راستي يهودي است.
سناتور ٧٥ ايالت ورمونت كه مهم‌ترين رقيب هيلاري كلينتون در حزب دموكرات در انتخابات رياست‌جمهوري امسال است در سال‌هاي 1991 و 2002 عليه قطع‌نامه‌هاي صادر‌كننده مجوز استفاده از زور عليه عراق رأي داد و با اشغال عراق در سال 2003 مخالفت كرد. رويكرد دولت اوباما نسبت به ايران مثبت بود و براي بسياري از تحليلگران ادامه رويكرد اوباما و عمل‌كردن به توافق‌نامه ايران و ١+٥ «برجام» اهميت زيادي دارد.
در حال حاضر در دو حزب جمهوري‌خواه و دموكرات دونالد ترامپ و هيلاري كلينتون پيشتاز هستند، اما دو نامزد ديگر هم در اين رقابت‌ها حضور دارند كه اين دو را تعقيب مي‌كنند. «برني سندرز»، نامزد دموكرات در حالي كه تا چند ماه پيش كمتر كسي شانسي براي معرفي او به‌عنوان نامزد انتخابات آتي رياست‌جمهوري از سوي حزب دموكرات قائل بود با پيروزي‌هاي اخيرش شانس زيادي به‌دست آورده است و در آستانه انتخابات سرنوشت‌ساز هفته آينده ايالت نيويورك با اميد بيشتري به اين انتخابات مي‌نگرد.
وب‌سايت پوليتيكو در گزارشي در مورد سندرز نوشت: او از آن سياست‌مدارهايي است كه مي‌توان آنان را از نظر فني قابل قبول، اما بسيار نامتعارف خواند. افلاطون در كتاب «آپولوژي»، سقراط را به خرمگسي تشبيه كرده بود كه اسب كرخت سياست آتن را آزار مي‌دهد و از خواب غفلت بيدار مي‌كند. قطعا برني سندرز را نمي‌توان با سقراط كه فيلسوفان، او را اولين شهيد راه حقيقت مي‌دانند، مقايسه كرد.
اما جالب اينجاست پافشاري سندرز در به‌چالش‌كشيدن سياست‌مداران آمريكايي باعث شده به او لقب خرمگس اجتماعي بدهند. او از زمان ورودش به مجلس، سياست‌مدارهاي جمهوري‌خواه و دموكرات را به دريافت حمايت‌هاي مالي از طرف اشخاص و شركت‌هاي ثروتمند متهم كرده.او اولين كسي است كه در 40 سال نماينده‌اي مستقل در سناي آمريكا بوده است. فيدل كاسترو را سياست‌مداري مي‌دانند كه بيشترين سخنراني‌هاي طولاني‌مدت را در طول تاريخ به نام خود ثبت كرده اما برني سندرز هم ظاهرا اهل بخيه است و خوب سخنراني مي‌كند.
او در سال 2010 پشت تريبون رفت و به مدت هشت ساعت‌و‌نيم سخنراني كرد تا بلكه بتواند مانع از ادامه پيداكردن سياست‌هاي مالياتي جورج بوش شود. او معتقد بود اين سياست‌ها به نفع ثروتمندان است و باعث افزايش شكاف طبقاتي در آمريكا مي‌شود.
اين قبيل رويكرد‌هاي سندرز اگرچه شباهت زيادي به پوپوليست‌ها دارد اما برني سندرز با پوپوليسم فاصله معناداري دارد. سندرز در مطبوعات، سوسياليست توصيف مي‌شود. او خود را يك سوسياليست دموكرات مي‌داند و سوسيال‌دموكراسي مدل اسكانديناوي را ستوده است. يكي از بزرگ‌ترين دلايل متفاوت‌بودن برني سندرز همين است كه او قصد دارد رئيس‌جمهور بزرگ‌ترين و مهم‌ترين كشور سرمايه‌داري جهان شود و درعين‌حال با سرمايه‌داري مخالف است. او بارها در سخنراني‌هاي خود سياست‌مداران را به پايان‌دادن به سركشي‌هاي طبقه ميلياردر آمريكا دعوت كرده است.
**يهودي مخالف اسرائيل
سندرز يهودي الاصل است، اما يكي از منتقدان جدي رژيم اسرائيل است و بيش از اكثريت سياست‌مداران آمريكا طرفدار حقوق فلسطين است و با زياده‌خواهي‌هاي اسرائيل مخالفت مي‌كند. او در خانواده‌اي يهودي در محله بروكلين شهر نيويورك متولد شد و بسياري از بستگانشان را در جريان هولوكاست از دست داد. در دهه‌ها‌ي 60 و 70 ميلادي در ضديت با جنگ و حمايت از حقوق مدني سياه‌پوستان فعال بود و در تظاهرات سال 1963 واشنگتن شركت داشت.
او در زمان جنگ ويتنام خواهان كنار گذاشته‌شدن از خدمت اجباري به خاطر ملاحظه‌هاي اعتقادي شد، اما درخواست او زماني بررسي و نهايتا رد شد كه به‌خاطر سنش از اعزام به خدمت معاف شده بود. سندرز اولين‌بار در سال 1971 قدم به عرصه سياست گذاشت و از طرف حزب «اتحاديه آزادي» كه تفكراتي سوسياليستي و ضدجنگ داشت در انتخابات مجلس ايالتي ورمونت نامزد شد.
البته او در آن رقابت شكست خورد و در ادامه هم چند بار از رسيدن به مقام فرمانداري بازماند. او به سياست‌هاي اجتماعي كشورهاي اسكانديناوي مانند بيمه درماني همگاني و مرخصي باحقوق براي كساني كه تازه صاحب فرزند شده‌اند، علاقه‌مند است و از مجاني‌شدن مؤسسات آموزش عالي حمايت مي‌كند.
در سال 1985، تالار شهر برلينگتون ميزبان سخنراني نوآم چامسكي درخصوص سياست خارجي بود. سندرز در سخنراني خود در معرفي او، چامسكي را به‌عنوان «يك صداي صريح و مهم در برهوت حيات روشنفكري در آمريكا» تحسين كرد و گفت او از «خوشامدگويي به شخصي كه فكر مي‌كنم همگي به او افتخار مي‌كنيم، خشنود است».سندرز در كمپين انتخاباتي خود برخلاف نامزدهاي ديگر به جاي حاميان مالي بزرگ، از حمايت‌هاي كوچك طبقات متوسط و كارگر آمريكايي براي تأمين هزينه‌هاي تبليغات انتخاباتي بهره مي‌برد. براساس جديدترين نظرسنجي‌ها؛ اختلاف آراي كلينتون و سندرز در آستانه انتخابات مقدماتي نيويورك اندك است و اين احتمال وجود دارد كه او به يكي از نامزدهاي نهايي انتخابات آمريكا تبديل شود.
**مصدق در مناظره دموكرات‌ها
يكي از جنجالي‌ترين اظهارنظر‌هاي سندرز به ايران مربوط است؛ او در يكي از مناظره‌ها در مقابل هيلاري كلينتون از لزوم عادي‌سازي روابط با ايران سخن گفت. در اين مناظره كه به ميزباني شبكه تلويزيوني «ام‌اس‌ان‌بي‌سي» برگزار شد و طرفين سياست خود درباره روابط احتمالي واشنگتن و تهران را شرح دادند، در حالي هيلاري كلينتون از ايران به‌عنوان حكومت «حامي تروريسم و عامل بي‌ثباتي منطقه» نام برد كه دولت بعدي آمريكا نبايد درصدد عادي‌سازي فوري روابط با ايران باشد.
سندرز در بهمن‌ماه سال گذشته در ميانه مناظره انتخاباتي با هيلاري كلينتون، با به‌زبان‌آوردن نام دكتر محمد مصدق، خود را تيتر رسانه‌هاي ايراني كرد و هيجان زيادي در ميان ناظران ايراني به وجود آورد.
در جريان اين مناظره كه بخش عمده‌اي از آن به سياست خارجي اختصاص داشت، سندرز از كودتاي ٢٨ مرداد ١٣٣٢ سخن گفت؛ سندرز گفت در آن زمان، آمريكا در سرنگوني نخست‌وزيري كه به شكل دموكراتيك انتخاب شده بود، مشاركت كرد و محمدرضا شاه را به ايران برگرداند و چندين سال بعد، به دليل همين وقايع در ايران انقلاب شد. البته سياست خارجه مسئله‌اي است كه براي هيلاري كلينتون اهميت ويژه‌اي دارد، چراكه مهم‌ترين سابقه او در قوه مجريه، تصدي وزارت امور خارجه آمريكا در دوره اول رياست‌جمهوري باراك اوباما است و گويا در جريان مجادله بر سر سياست خارجي هم كلينتون علاقه ويژه‌اي به صحبت درباره ايران دارد.
**برني عليه بنيامين
بسياري از بيانيه‌ها و سخنراني‌هاي سندرز در انتقاد از سياست‌هاي نتانياهو نوشته شده است. روزنامه پولتيكو دراين‌باره در گزارشي نوشته بود ديدگاه‌هاي سندرز درباره اسرائيل آدم را دچار حيرت و سردرگمي مي‌كند. رد دعوت يهوديان براي شركت در اجلاس سالانه آيپك، از جمله آخرين اقدامات در مخالفت با رژيم اسرائيل از سوي سندرز است. او بارها از حقوق فلسطيني‌ها حمايت كرده و خواستار تشكيل كشور مستقل فلسطيني شده بود. سندرز به‌تازگي در مصاحبه با روزنامه نيويورك ديلي‌نيوز گفت: اسرائيل در جنگ آخر خود عليه نوار غزه بيش از ١٠هزار فلسطيني را كشت و ويراني بسياري به بار آورد.
هنگامي كه بنيامين نتانياهو، نخست‌‌وزير اسرائيل، در كنگره آمريكا درباره پرونده هسته‌اي ايران با نمايندگان صحبت كرد، برني سندرز نخستين سناتور آمريكايي بود كه سخنراني نتانياهو را بايكوت كرد. روزنامه جروزالم‌پست چندي‌پيش در گزارشي نوشت: «بيش از ٧٠ درصد يهوديان اسرائيل، هيلاري كلينتون را بر هر نامزد ديگري در رقابت‌هاي كنوني انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا ترجيح مي‌دهند و حاميان سندرز در ميان يهوديان اسرائيل حتي به يك درصد هم نمي‌رسند، درحالي‌كه او به‌راستي يهودي است.
منبع: شرق
